*** Bağlama da,diğer bütün enstrümanlar gibi birdenbire ortaya çıkmamış,en ilkel şekliyle oluştuktan sonra evrimleşme sürecini yaşayarak günümüze ulaşmıştır.
*** Bağlamanın atası Orta Asya kökenli bir enstrüman olan KOPUZ' dur.Bağlama, kopuzun süreç içerisinde uğradığı değişimler ve yenilikler sonucunda şekillenmiştir.
*** Kopuz,su kabağının oyularak üzerine ince deriler geçirilmesiyle oluşmuştur.Bu bütünlüğe sap ilave edilmiş ve at kuyruğu kılından oluşan kiriş teller takılmıştır.Bu enstrümanın yay ile çalınanlarına "IKLIĞ",mızrap veya parmak ile çalınanlarına ise "KOPUZ" denilmiştir.Tabii ki kopuz da bu ilk haliyle kalmamış, yapısal olarak değişimlere uğramıştır.Gövde olarak kullanılan su kabağının ve göğüse gerilen derinin yerini ağaç almış,kriş teller ise yerini metal tellere bırakmıştır.
Günümüze kadar ulaşan kopuz halen ORTA ASYA topraklarında yaşayan halkların önemli bir kültür değeri olarak varlığını sürdürmektedir.
*** Günümüz bağlamasının nasıl oluştuğunu bilmek ve anlamak için yukarıdaki bilgileri bilmemiz gerekiyordu.Çünkü bağlama,kopuzun Anadolu'ya girmesiyle birlikte şekillenmeye başlamış ve temel unsurlarını kopuzdan almıştır.
*** Kopuz Anadolu'ya girdikten sonra artık yavaş yavaş bağlama şekillenmeye başlamıştır.Kopuzun dar ve uzun gövde yapısı yerini daha geniş hacimli tekne biçimine bırakmıştır.Ayrıca deri olan göğüs kapağı yerini ağaca bırakmış ve bağlamanın bütün bölümleri ağaçtan yapılmaya başlanmıştır.
Önemli bir değişiklik ise tellerde görülmüş,at kuyruğu kılından yapılan kirişler yerini metal tellere
bırakmıştır.Süreç içerisinde de tel sayıları artmıştır.
Ayrıca sap bölümünde de değişiklikler görülmüş,buna bağlı olarak ta perde sistemi değişmiştir.
Bu değişimlerle beraber bağlamanın ses kapasitesi ve tını özellikleri değişmiş ve bugün ki halini almıştır.
Bütün bu anlatılanlar tabii ki üç beş yılda olmamış,uzun bir sürecin ürünü olarak bugüne gelmiştir. Halen de bu değişim süreci noktalanmamış,yani bağlama son şeklini almamıştır.Değişim devam etmek
tedir.Günümüzde çok çeşitli bağlamalar karşımıza çıkmaktadır.Sap boyları,tekne hacimleri,perde sistemleri,tel sayıları ve nitelikleri birbirinden farklı bağlamaları sıkça görmemiz bu teorinin doğruluğunu ıspatlamaktadır.
Kaynak: http://www.caliyorum.com
Copyright © 2005 Uzerine.com